درباره بانو طاهره صفارزاده، شاعر و مترجم فقید که علاوه بر ترجمه قرآن، اشعار او نیز از آثار درخشان ادبیات آیینی به شمار می‌آید | عاشورا در آیینه شعر

شهرآرانیوز؛ نخستین جایزه خود را در وادی شعر، از دستان دکتر باستانی پاریزی دریافت کرد. یک جلد دیوان جامی نفیس که مشوق او در مسیر پرپیچ و خم شاعری بود. تحصیل در رشته زبان و ادبیات انگلیسی تکلیف او را با حرفه آینده اش روشن کرد و ترجمه، نخستین افق او در حیطه کار و دانش شد. پس از فارغ التحصیلی، اما با عطش شوق به ادامه تحصیل، عازم انگلستان و سپس آمریکا و در آنجا به تحصیل در رشته نقد تئوری و عملی در ادبیات جهان مشغول شد.

سال ۱۳۴۹ پس از بازگشت به ایران، در دانشگاه شهید بهشتی استخدام شد و در آنجا با عنوان نخستین پایه گذار آموزش ترجمه به عنوان برگزارکننده نقد علمی ترجمه در دانشگاه ها، شروع به کار کرد، اما ترجمه هم زمان قرآن کریم به دو زبان فارسی و انگلیسی درخشان‌ترین اثر او در حوزه ترجمه و پژوهش‌های دینی بود که سبب شد از او با عنوان «خادم القرآن» تقدیر کنند. اوایل انقلاب اسلامی، طاهره صفارزاده با کمک جمعی از نویسندگان مطرح کشوری با هدف جذب گروه‌هایی از شاعران مسلمان و انقلابی، اقدام به تأسیس مرکزی با نام «کانون فرهنگی نهضت اسلامی» کرد و پس از آن با انتصاب به ریاست دانشکده ادبیات شهید بهشتی، خدمات ارزنده‌ای به محافل علمی و دانشجویی ارائه داد.

طبع شاعری خانم صفارزاده انعکاس مفاهیمی بود که در طول عمر خود با مطالعه در حوزه‌های اخلاقی و معرفتی و آیینی، به آن‌ها دست یافته بود و حول دو محور «حقیقت» و «دین باوری» خلق می‌شد. اشعار او عجین شده با بینش اجتماعی اش بود و همواره رگه‌هایی از ظلم ستیزی در آن‌ها به چشم می‌خورد. اشعار سیاسی اش نیز با اشاره به وضعیت زندگی فلسطینیان و فقر سیاه پوستان آفریقا، حجتی بر این مدعاست.

جهان بینی او که هرگز از مبارزه با بی عدالتی جدا نبود، نشئت گرفته از بارو‌های الهی و دینی او بود که در آثار خود به آن اشاره می‌کرد: «خدا و شعر/اینهایند، پیوندان جاویدم». به این ترتیب، شعر عاشورایی که دربرگیرنده مفهوم مقاومت است، بخش بزرگی از سروده‌های او را تشکیل می‌دهد. صفارزاده، حسین (ع) را آینه حق می‌داند که تا ابد در پیروانش ادامه پیدا می‌کند: «حسین (ع) آینه پرستش حق است و می‌داند/ که، چون شکسته شود/ هر ذره اش/ آینه‌ای دگر خواهد شد/ عیان کننده و کامل.»

زبان صریح و ساده او، روشنگر حماسه عاشوراست که بیش از وجه سوگناک آن، به وجه حماسی اش تأکید می‌کند. صبر را در شخصیت حضرت زینب (س) می‌یابد و جوانمردی را در قامت مسلم بن عقیل. عاشورا در ضمیر او به مفهومی سیال در زمان بدل شده و تمام ابعاد زندگی اش را در برمی گیرد چنان که به مصداق عبارت شریف زیارت عاشورا «انی سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم» چنین می‌سراید: ما در محاربه هستیم/با هر که با حسین به جنگ است/ و در صلحیم با هر که با حسین با صلح است.

در ادامه حتما بخوانید شعر رضوی، سیره رضوی

طاهره صفارزاده از منظر سه هنرمند

محسن مؤمنی شریف، نویسنده و منتقد

صفارزاده مانند هر شاعر خوب امروز، از نقطه و خط شروع کرد و به نور رسید. او با شعر‌های پلکانی آغاز کرد، اما در این ایستگاه متوقف نشد و به شعرِ تفکر دست یافت.
این سیری است که همهٔ شاعران جاودان آن را طی می‌کنند. بازی‌های زبانی برای این شاعران خاک بازی کودکانه‌ای است که شاعران بزرگ با گذر از آن به پاک  بازی رسیده اند.

محمدرضا عبدالملکیان، شاعر

عزت نفس و آزادمنشی صفارزاده ویژگی برجسته و ارزشمند او بود. هرکسی که صفارزاده را شناخته باشد تأکید می‌کند که او به بسیاری از پیشنهادات و تریبون‌ها نه گفت. صفارزاده از جنس دیگری بود. همه ما به شاگردی او در حوزه شعر افتخار می‌کنیم. او بار‌ها به من و قیصر امین پور گفته بود که در شعر تحت تأثیر او هستیم و این برای ما لذت بخش بود. کاش در ویژگی‌های اخلاقی هم شاگرد خوبی برای او می‌بودیم.

علی داوودی، گرافیست و شاعر

می‌توان گفت طاهره صفارزاده، یک نظریه پرداز انقلابی بود که در سال‌های آخر عمر خود به قرآن پژوهی پرداخت و به عنوان زن نمونه جهان اسلام انتخاب شد. زنده یاد صفارزاده یکی از مفاخر و اندیشمندان و شاعرانی بود که سراسر زندگی اش درس و سرمشقی برای نسل امروز و آینده است و شخصیت چندبُعدی و آثار فاخر او باید مورد بررسی و پژوهش قرار گیرد تا جوانان کشورمان بیشتر با این بانوی شاعر و قرآن پژوه آشنا شوند.